مالکیت فکری، به ابداعات و دستاوردهای ذهنی اشاره دارد. اختراعات، آثار ادبی و هنری، نمادها، نام و تصاویر مورد استفاده در تجارت و به‌طور خلاصه، تمامی دارایی‌های نامشهودی که با استفاده از قدرت فکر و ذهن انسان پدید آمده است را می‌توان در قالب دارایی‌های فکری تعریف نمود. مالکیت فکری، بنا به تقسیم‌بندی سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
مالکیت صنعتی: شامل پتنت‌ها، نشان‌ها و علائم تجاری، طراحی‌های صنعتی و نشانه‌های جغرافیایی
کپی‌رایت: شامل آثار ادبی (رمان، شعر و نمایشنامه)، فیلم، موسیقی، آثار هنری (نقشه‌ها، نقاشی‌ها، عکس‌ها و مجسمه‌ها) و همچنین طراحی‌های معماری. (حقوق مرتبط با کپی‌رایت که اصطلاحاً «Related Rights» نامیده می‌شود، شامل حق اجرای هنرمندان بابت عملکردشان در اجرای آثار فوق، حق پخش در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی و مواردی از این قبیل می‌باشد.)
حقوق مالکیت فکری، مشابه با هر حق مالکیت دیگری، به صاحبانش، اعم از مخترع یا صاحب‌امتیاز یک پتنت، مالک یک نشان تجاری، نویسنده یا شاعر یک اثر ادبی و یا مالک یک طرح صنعتی متمایز، کمک می‌کند تا از نتایج و منافع کار خود و سرمایه‌گذاری‌های انجام گرفته در راستای خلق و توسعه آن، بهره‌مند شده و مانع از سوءاستفاده‌های احتمالی دیگران شوند.
تعریف WIPO
مالکیت فکری، به ابداعات و دستاوردهای ذهنی اشاره دارد که شامل اختراعات، آثار ادبی و هنری، نمادها، نام‌ها، تصاویر و طراحی‌های مورد استفاده در تجارت می‌گردد. دارایی‌های فکری، به دو دسته «مالکیت صنعتی»، متشکل از پتنت‌ها، نشان‌های تجاری، طراحی‌های صنعتی و نشان‌های جغرافیایی و «کپی‌رایت»، شامل آثار ادبی و هنری، مانند رمان، شعر و نمایشنامه، فیلم، موسیقی، انواع نقاشی، عکس، مجسمه‌سازی و طرح‌های معماری تقسیم می‌شود.
تعریف USPTO
دارایی‌های فکری، به ابداعات ذهنی، آثار خلاقانه یا ایده‌هایی که در یک قالب شکل گرفته و می‌توانند به اشتراک گذاشته شوند و همچنین، توسط دیگران بازآفرینی شده و ساخته شوند، گفته می‌شود. چهار راه برای حفاظت از دارایی‌های فکری وجود دارد که عبارتند از: «پتنت، علائم تجاری، کپی‌رایت و اسرار تجاری».
تعریف EPO
دارایی فکری، به ساخته‌های حاصل از ذهن یا عقل و خرد انسان گفته می‌شود. دارایی‌های فکری، به دو بخش مالکیت صنعتی (پتنت، علائم تجاری و طراحی‌های صنعتی) و کپی‌رایت (آثار ادبی و هنری مانند رمان، شعر و نمایشنامه، فیلم، موزیک، آثار هنری مانند نقاشی، طراحی، عکس و مجسمه و نیز طرح‌های معماری) تقسیم می‌شود.
مدیریت مالکیت فکری
توانمندی مالکیت فکری به شرکت‌ها امکان می‌دهد که از راه آفرینش و تجاری‌سازی انواع دارایی‌های فکری، ارزش بیافرینند.
قوانین مالکیت فکری در ایران بیش از ۹۰ سال سابقه دارد. قوانین کشور در حوزه ثبت اختراع، ثبت علامت تجاری و ثبت طرح صنعتی در سال ۱۳۸۶ به روز شده است. این قوانین از بسیاری جهات منطبق با استانداردهای پذیرفته‌شده بین‌المللی است. ایران به بیشتر معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی در این حوزه‌ها پیوسته است. قوانین مربوط به حمایت از حقوق خالقان آثار ادبی و هنری مربوط به سال ۱۳۴۸ است که البته نیاز به بهبود و به روز شدن دارد. بنابراین سازوکار قانونی حمایت از انواع دارایی‌های فکری در ایران وجود دارد. دعاوی حقوقی در حوزه مالکیت فکری نیز به مراجع تخصصی سپرده شده. در این مراجع تخصصی، صاحبان حقوق مالکیت فکری با استناد به حقوقی که به پشتوانه قوانین موجود کسب کرده‌اند از ناقضان حقوق خود شکایت می‌کنند. در بسیاری موارد، این مراجع کپی‌کاران را به پرداخت جرایم نقدی و جبران خسارات وارده محکوم می‌کنند.
